قیمت بنزین و گازوئیل در سال 1404

نوسان قیمت گازوئیل و بنزین به عواملی مانند انواع پیشنهادات و استفاده از آنها است. به طور کلی گازوئیل نسبت به بنزین گرانتر است که دلیل آن فرآیند تولید پیچیده تر و هزینه های بیشتر است. 

قیمت بنزین و گازوئیل در ایران

آمارهای جدید قیمت بنزین در جهان نشان می‌دهد که ارزان‌ترین بنزین جهان در ایران می‌شود و قیمت هر لیتر بنزین در همسایه ایران تا ۴۰ برابر قیمت این محصول در ایران می‌باشد.

میانگین هزینه هر لیتر بنزین در سطح جهانی، ۴۵ برابر هزینه این کالا در ایران می‌باشد.

بهای بنزین در عربستان، بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان، تقریباً ۲۰ برابر قیمت این فرآورده در ایران می‌باشد. گران‌ترین سوخت بنزین در جهان در هنگ کنگ ارائه می‌شود. هر لیتر بنزین در هنگ ک ۳.۱ دلار هزینه دارد که بالاترین نرخ در جهان می‌شود.

به طور مکرر گفته شده است که نرخ بنزین به میزان بیشتری با میزان دستمزد کارمندان و کارگران آن کشور تعیین می شود. اما در ایران این ارتباط بین این دو عامل (قیمت بن و دستمزد) نیست. از این رو، نمی‌توانم با واقعی‌سازی قیمت این کالا حرکت کنم.

تحقیقات جدید در این حوزه داده‌اند که بررسی قیمت هر عامل در ایران و دیگر باید بر اساس ارز ملی هر کشور انجام شود.

مقایسه قیمت بنزین و گازوئیل در ایران و جهان

بررسی قیمت بنزین در ایران و سایر کشورها یکی از موضوعات جالب در شرایط کنونی گرانی و تورم بالا در ایران به شمار می‌آید. قیمت نفت سفید در کشورهای گوناگون با توجه به عوامل مختلف متفاوت است.

بر اساس جدیدترین آمار منتشر شده در این زمینه، کشور ونزوئلا و سودان کم‌هزینه‌ترین و هنگ‌کنگ پرهزینه‌ترین بنزین را در سطح جهانی ارائه می‌دهند. در میان کشورهای همسایه ایران، بنزین در ترکیه بیشترین قیمت و در ایران کمترین قیمت را دارد.

هر لیتر بنزین آزاد در ایران به قیمت ۳ هزار تومان به فروش می‌رسد در حالی که میانگین قیمت آن در سطح جهانی ۱.۰۴ دلار می‌باشد.

به علاوه، در حالی که هر لیتر گازوییل در ایران به قیمت ۰.۱۲ دلار عرضه می‌شود، میانگین قیمت آن ۰.۹۳ دلار می‌باشد.

تغییرات قیمت بنزین از سال ۵۷ تاکنون

بهای بنزین در ایران از سال ۵۷ تا سال ۵۹ ثابت ماند و به قیمت یک تومانی عرضه می‌شد. با این حال در سال ۵۹، قیمت بنزین به طور ناگهانی ۳ برابر شد و به ۳ تومان برای هر لیتر ارتقا یافت.

از سال ۱۳۸۰ به بعد قیمت بنزین به طور قابل توجهی افزایش یافت. در حقیقت، بزرگ‌ترین نوسان قیمتی در سال‌های ۸۴ تا ۹۲ اتفاق افتاد. قيمت بنزين از ۸۰ تومان در سال ۸۴ به ۷۰۰ تومان در سال ۹۲ افزايش يافت و حدود ۶۰۰ درصد رشد کرد. 

به عبارتی دیگر، قیمت بنزین از سال ۵۷ تا حال حاضر، ۳۰۰ هزار درصد افزایش یافته و از یک تومان به ۳ هزار تومان رسیده است. هرچند در برخی سال‌ها بهای بنزین به تدریج و در برخی دیگر به طور ناگهانی افزایش پیدا کرد.

اما اطلاعات شرکت ملی پالایش و پخش نشان می‌دهد که بالاترین نوسانات قیمت بنزین به تاریخ ۲۸ آذر ۱۳۸۹ مربوط می‌شود.

این تحول با آغاز هدفمندسازی یارانه‌ها در ایران شروع شد. هر لیتر بنزین سهمیه‌ای به قیمت ۴۰۰ تومان و بنزین آزاد به ۷۰۰ تومان رسید. 

سهمیه بندی بنزین و کارت سوخت

با پیاده‌سازی سهمیه‌بندی سوخت در ایران در دوران احمدی‌نژاد از تیرماه ۱۳۸۶، هر لیتر بنزین سهمیه‌ای به قیمت ۱۰۰ تومان و بنزین آزاد به قیمت ۴۰۰ تومان به فروش رسید. به همین دلیل برای کلیه خودروها در ایران کارت سوخت هوشمند صادر شد و تمام تلمبه‌های پمپ‌های بنزین با دستگاه‌های کارت‌خوان و پین‌پد تجهیز گردیدند. 

مرحله بعدی افزایش قیمت بنزین در تاریخ ۲۸ آذر ۱۳۸۹ با اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها در ایران آغاز شد و قیمت هر لیتر بنزین سهمیه‌ای به ۴۰۰ تومان و بنزین آزاد به ۷۰۰ تومان رسید.

افزایش بعدی قیمت بنزین در سال ۱۳۹۳ در دولت تدبیر و امید با اجرای فاز دوم هدفمندسازی یارانه‌ها در ایران، قیمت هر لیتر بنزین سهمیه‌ای را به ۷۰۰ تومان و بنزین آزاد را به ۱۰۰۰ تومان رساند؛ که با یکسان‌سازی نرخ بنزین در سال ۱۳۹۴ به قیمت ۱۰۰۰ تومان، موضوع بنزین سهمیه‌ای به پایان رسید.

اما در تاریخ ۲۴ آبان ۱۳۹۸، در دوران ریاست‌جمهوری روحانی، قیمت هر لیتر بنزین سهمیه‌ای ۵۰ درصد افزایش یافت و به ۱۵۰۰ تومان رسید؛ همچنین قیمت بنزین آزاد که پیش از آن هر لیتر ۱۰۰۰ تومان بود، به ۳۰۰۰ تومان رسید و سه برابر شد.

گران شدن بنزین در سال ۹۸ و اعتراضات

ناآرامی‌ها و افزایش قیمت بنزین در سال ۹۸

در صبح روز ۲۴ آبان ۱۳۹۸، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران بدون پیش‌زمینه‌ای در مورد تغییر قیمت بنزین آزاد به ازای هر لیتر ۳ هزار تومان اطلاع‌رسانی کرد.

چند ساعت بعد، حسن روحانی علت این افزایش را تقسیم درآمد حاصل شده میان شصت میلیون ایرانی اعلام کردو افزود که این تصمیم به نفع مردم و اقشار تحت فشار جامعه است.

در شب ۲۴ آبان، تجمعات اعتراضی در چندین شهر رخ داد اما به سرعت به ۲۸ استان دیگر نیز گسترش یافت و تا حدود یک هفته بعد از آن، شهرهای مختلف ایران شاهد درگیری‌ها، اعتراضات و آشوب‌های بسیار وسیع بود.

طبق اعلام شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، نرخ هر لیتر بنزین سهمیه‌ای ۱۵۰۰ تومان و مقدار سهمیهٔ خودروهای مختلف نیز مشخص شد. 

این گرانی بنزین پیامدهایی به شرح زیر داشت.

• هزار صیاد به دلیل بالا رفتن قیمت بنزین بیکار شدند و وضعیت اقتصادی شان بحرانی گردید. آنها ناچار شدند روزانه ۵۰ تا ۱۵۰ لیتر بنزین را با قیمت هر لیتر ۳۰۰۰ تومان خریداری کنند.
• اعتراضات وسیعی در بیش از ۱۰۰ شهر ایران آغاز شد که به اعتراضات آبان ماه ۹۸ شهرت یافته است. 

عوامل موثر در افزایش قیمت بنزین و گازوییل

بهای بنزین تحت تأثیر چندین عامل داخلی و جهانی قرار دارد. عامل بین‌المللی به قیمت نفت جهانی وابسته است. این عامل ویژه تنها مختص کشورهای واردکننده نفت نیست، بلکه کشورهای تولیدکننده نفت خام نیز تحت تأثیر نوسانات قیمت جهانی قرار دارند.

با این تفاوت که کشورهای خریدار نفت علاوه بر خرید نفت با قیمت پایه جهانی، باید هزینه‌های حمل و نقل، بیمه، ذخیره‌سازی در پالایشگاه‌ها و فرآورش را نیز به قیمت محصولات نفتی اضافه کنند.

مشکل دیگری که کشورهایی که نفت وارد می‌کنند با آن روبرو هستند، نوسانات ارز ملی‌شان در مقابل دلار است.

عوامل موثر در گرانی بنزین و گازوییل

به‌طورکلی سه عامل اصلی بر قیمت‌گذاری سوخت در کشورهای واردکننده نفت تأثیر دارد: نوسانات نرخ تبدیل واحد پول ملی کشورها به دلار، مالیات‌های مرتبط با سوخت (تغییرات عوارض گمرکی و مالیات بر ارزش‌افزوده) و در نهایت هزینه و سود تولیدکنندگان و ایستگاه‌های فروش سوخت.

بسیاری از کشورهای اروپایی به قیمت نهایی ارائه بنزین و گازوئیل در پمپ‌ها، مالیات بر مصرف‌کننده را نیز اضافه می‌نمایند.

در کشورهای توسعه‌یافته، برخی از پمپ‌های بنزین ممکن است برای جلب مشتری بیشتر، سود کمتری را برای خود مشخص کنند و سوخت را با قیمت پایین‌تری به فروش برسانند، اما این اختلاف بسیار ناچیز است. 

قیمت بنزین و گازوئیل در 1404

تخمین قیمت بنزین در سال ۱۴۰۴ به عوامل مختلفی از جمله شرایط اقتصادی، میزان تورم، سیاست‌های دولتی و تغییرات بازار جهانی انرژی وابسته است.

براساس اطلاعات در دسترس، چندین سناریو برای قیمت بنزین در این سال ارائه شده است:

عدم افزایش نرخ: محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، در آذر ۱۴۰۳ خبر داد که در بودجه سال ۱۴۰۴ تصمیمی برای بالابردن قیمت بنزین گرفته نشده است.

افزایش تدریجی متناسب با نرخ تورم: برخی از متخصصان پیشنهاد کرده‌اند که قیمت بنزین سهمیه‌ای به ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان و بنزین آزاد به ۵۰۰۰ تا ۶۰۰۰ تومان بالا برود تا با نرخ تورم تطابق داشته باشد.

سناریوی چند نرخی: در این روش، ۶۰ لیتر بنزین سهمیه‌ای به قیمت ۱۵۰۰ تومان و ۱۰۰ لیتر بنزین سهمیه‌ای به قیمت ۳۰۰۰ تومان به کارت‌های سوخت اضافه می‌شود. مصرف بیش از ۱۶۰ لیتر با نرخی نزدیک به قیمت FOB خلیج فارس محاسبه خواهد شد.

قیمت بنزین 1404

به نقل از سرویس انرژی اقتصادآنلاین، یارانه غیرمستقیم انرژی، به‌خصوص در حوزه بنزین، هنوز هم از بزرگ‌ترین چالش‌های اقتصادی کشور محسوب می‌شود.

دولت هر لیتر بنزین را به قیمت ۱۵۰۰ تومان می‌فروشد، در حالی که هزینه واقعی آن، با توجه به نرخ ارز، چندین برابر این مبلغ تخمین زده می‌شود.

این تفاوت چشمگیر موجب شده است که پرداخت یارانه بالای سوخت به یکی از مباحث جنجال‌آفرین اقتصادی تبدیل گردد.

از طرفی دیگر، افزایش مصرف بنزین و افزایش ناترازی انرژی فشار اضافی بر منابع مالی دولت ایجاد کرده است. با این وجود، مسئولان دولتی تصریح دارند که در حال حاضر هیچ تصمیمی برای افزایش قیمت بنزین گرفته نشده است.

آیا بنزین در  سال 1404 گران می‌شود؟

آیا قیمت بنزین در سال 1404 افزایش می یابد؟

آیا بنزین گران می‌شود؟

آیا بنزین گران خواهد شد؟

محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور، به تازگی اعلام نمود که هزینه واقعی هر لیتر بنزین برای دولت ۵۰ سنت می‌باشد. با در نظر گرفتن نرخ دلار ۹۲ هزار تومانی، این مقدار به ۴۶ هزار تومان برای هر لیتر می‌رسد.

این در حالی است که دولت هنوز بنزین را با قیمت ۱۵۰۰ تومان به فروش می‌رساند و برای هر لیتر ۴۴۵۰۰ تومان یارانه می‌دهد.

این در حالی است که طبق آمارهای رسمی، میزان مصرف بنزین در کشور به‌طور میانگین روزانه ۱۰۰ میلیون لیتر است و در برخی از مقاطع سال به ۱۳۰ میلیون لیتر در روز نیز افزایش می‌یابد.

این تفاوت چشمگیر بین تولید، مصرف و هزینه نهایی سوخت، فشار زیادی بر منابع مالی دولت تحمیل کرده و موضوع ناترازی انرژی را تشدید کرده است.

با وجود این وضعیت، اسکندر مؤمنی، وزیر کشور، در حاشیه اجلاس استانداران از نقاط مختلف کشور، در پاسخ به سؤالات خبرنگاران درباره احتمال افزایش بهای بنزین بیان کرد: “دولت تا کنون هیچ تصمیمی برای افزایش قیمت بنزین و گازوئیل اتخاذ نکرده است.”

زمان افزایش قیمت بنزین

رئیس مجلس شورای اسلامی اعلام کرده که در بودجه ۱۴۰۴ برای افزایش قیمت بنزین پیش‌بینی صورت نگرفته است؛ بنابراین آیا این افزایش قیمت تا سال ۱۴۰۵ به تأخیر خواهد افتاد؟

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، در ماه‌های گذشته چندین بار در مورد موضوع افزایش قیمت بنزین صحبت کرده است.

در جدیدترین اظهارات، قالیباف اعلام کرده است: بدون شک افزایش قیمت حامل‌های انرژی نه تنها راهکار اول است و نه تنها شیوه برای مدیریت مصرف سوخت.

رئیس مجلس در جلسه‌ای که در تاریخ ۷ بهمن درباره ناترازی انرژی برگزار شد، اظهار داشت: زمانی که درباره کاهش شدت مصرف انرژی صحبت می‌کنیم، باید مردم را به نحوی در این موضوع مشارکت دهیم که به عنوان افراد منفعل در صرفه‌جویی انرژی شناخته نشوند.

چه موقع بنزین گران می‌‌شود؟

با این شیوه متوجه خواهید شد که ناترازی انرژی در کشور با چه سرعتی قابل برطرف شدن است.

قالیباف پیشتر در تاریخ ۲۳ آذر ۱۴۰۳ در برنامه بدون تعارف بیان کرد که هیچ تصمیمی برای افزایش قیمت بنزین در بودجه ۱۴۰۴ در نظر گرفته نشده و مجلس نیز تصمیمی مبنی بر افزایش قیمت بنزین ندارد.

با این حال آیا افزایش نرخ بنزین در دو ماه آخر ۱۴۰۳ و سال آینده غیرممکن خواهد بود؟ برای پاسخ به این سوال باید به یکی دیگر از نظرات قالیباف درباره قیمت سوخت‌ها مراجعه کرد؛ جایی که رئیس مجلس شورای اسلامی بیان کرد که تعیین قیمت بنزین وظیفه دولت است.

قالیباف در مصاحبه با بخش خبری ۲۰:۳۰ در این زمینه اظهار داشت: در قانون دائمی هدفمندسازی، تعیین قیمت بنزین بر عهده دولت است، به این معنا که قیمت‌گذاری کاملاً با خود دولت است.

هر تصمیمی که دولت بگیرد، امروز قادر به انجام آن است؛ مانند تصمیم اخیر دولت که اجازه داد بخش خصوصی بنزین سوپر وارد کند.

قیمت بنزین دولت پزشکیان

رئیس‌جمهور بیان کرد: قیمت هر لیتر بنزین وارداتی بین ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان می‌باشد. مسعود پزشکیان در حین ارائه لایحه بودجه ۱۴۰۴ به مجلس اعلام کرد که مصرف بنزین در سال جاری ۴۰ درصد بالاتر از سال ۹۸ است و افزود: قیمت تمام‌شده بنزین ۸ هزار تومان می‌باشد.

قیمت گازوییل در سال 1404

افزایش قیمت گازوئیل در سال 1404

طبق لایحه برنامه هفتم توسعه، از سال دوم برنامه یعنی ۱۴۰۴، گازوئیل سهمیه‌ای تنها بر مبنای میزان پیمایش و بارنامه آنلاین توزیع می‌گردد و مقدار اضافی آن مشمول عوارض مصرف به صورت افزایشی – پلکانی خواهد شد.

لایحه برنامه هفتم توسعه که پیشتر در دولت به تصویب رسید، اکنون در دست شورای نگهبان قرار دارد تا با تأیید نهایی به عنوان قانون اجرایی اعلام شود.

طبق جز 3 بند ب ماده 46 برنامه هفتم توسعه، از شروع سال دوم برنامه، شرکت زیرمجموعه وزارت نفت موظف است سیستمی را طراحی و پیاده‌سازی کند که سهمیه اعتباری نفت گاز فقط در جایگاه‌های واقع در مسیرهای مرتبط با بارنامه الکترونیکی آنلاین و بر اساس مسافت و عملکرد مورد تأیید وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و کشور تخصیص یابد و برای خودروهای مربوطه قابل استفاده باشد.

مصارف نفت گاز در سایر جایگاه ها یا افزون بر سهمیه مشمول عوارض مصرف به صورت افزایشی- پلکانی می‌باشد.

وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و کشور و فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (فراجا) موظفند در همین مدت، دسترسی آنلاین شرکت تابعه وزارت نفت به بارنامه‌های الکترونیکی بین شهری و درون شهری و هویت مالک خودرو را فراهم آورند.

در حال حاضر قیمت گازوئیل سهمیه‌ای ۳۰۰ تومان برای هر لیتر و قیمت آزاد آن ۶۰۰ تومان می‌باشد.

قیمت گازوییل یارانه‌ای در 1404

در سال 1403، نرخ سوخت دیزلی نسبت به سال 1402 تفاوت چندانی نکرده و به طور کلی، قیمت گازوئیل در سال های اخیر ثبات نسبی داشته است. گازوئیل در پایگاه‌های توزیع سوخت در ایران با نرخ مشخصی عرضه می‌گردد.

بر اساس تصمیمات دولت، قیمت گازوئیل دولتی 300 تومان و قیمت آزاد آن 600 تومان مشخص شده است.

با این حال، تحقیقات نشان می‌دهد که تعدادی از ایستگاه‌های خدمات توزیع گازوئیل هر لیتر را با قیمت‌های بالاتر (2500 تا 7000 تومان) عرضه می‌کنند که نشان‌دهنده‌ی قاچاق سوخت و تخلف در بعضی از این ایستگاه‌ها است.

قیمت گازوییل آزاد 1404

رانندگان کامیون در تمامی نقاط کشور از تاریخ ۱۶ دی‌ماه ۱۴۰۳ می‌توانند از برنامه جدید فروش گازوئیل فراتر از سهمیه بهره‌مند شوند. این طرح برای رفع نیازهای اضافه کامیون‌داران به سوخت طراحی شده است.

براساس این برنامه، رانندگان قادرند با به کارگیری کارت‌های سوخت آزاد موجود در پمپ‌ها، دیزلی را که بیشتر نیاز دارند، تهیه کنند.

در این طرح قیمت آزاد گازوئیل ۲۸,۵۲۰ تومان مشخص شده است. این نرخ بر مبنای تصمیمات اتخاذشده در جلسه‌ای در استان مرکزی و با هدف تنظیم بازار و تامین نیازهای رانندگان اعلام گردیده است.

قیمت بنزین سهمیه‌ای در 1404

موضوع قیمت بنزین در سال ۱۴۰۴ همچنان پاسخ مشخصی ندارد. در اینجا سناریوهای گوناگون قیمت‌گذاری سوخت برای سال آینده را بررسی می‌کنید.

با نزدیک شدن به سال ۱۴۰۴، گفتگو در مورد قیمت بنزین و احتمال تغییرات آن بیشتر شده است.

تجربه سال‌های قبل و طرح‌های دولت برای تغییر یارانه‌ها، سه سناریوی احتمالی را برای قیمت بنزین سهمیه‌ای در سال آینده به ما نشان می‌دهد.

تغییرات قیمت گازوئیل در سال 1403

در سال ۱۴۰۳، بازار گازوئیل دولتی و آزاد به شرایطی تقریباً ثابت رسیده است. قیمت گازوئیل دولتی همچنان در حدود ۳۰۰ تومان برای هر لیتر ثابت مانده، در حالی که قیمت گازوئیل آزاد به دو برابر این رقم، یعنی ۶۰۰ تومان، افزایش یافته است.

ولی با توجه به اعلام برنامه‌های تازه، پیش‌بینی می‌شود که قیمت گازوئیل آزاد به ۲۸.۵۰۰ تومان برسد. بنابراین، به تمام جایگاه‌های سوخت فرمان داده شده تا نمایشگرهای پمپ‌های خود را به‌روزرسانی کنند تا امکان نمایش قیمت‌های جدید و پنج رقمی را داشته باشند. 

این تغییرات قیمتی در شرایطی رخ می‌دهد که گزارشی از وجود قیمت‌های غیررسمی و قاچاق در بازار ارائه می‌شود. در چند نقطه کشور، قیمت گازوئیل آزاد به طور نگران‌کننده‌ای بین ۲۵۰۰ تا ۷۰۰۰ تومان در تغییر است.

این نوسانات شدید نشانه مشکلات بسیاری از جمله قاچاق سوخت و تخلفات هستند که اثرات منفی فراوانی بر صنعت حمل و نقل و اقتصاد ملی دارند. 

علل افزایش قیمت بنزین

چرا قیمت بنزین افزایش پیدا می‌کند؟

چرا قیمت بنزین هر سال بیشتر می‌شود؟

این روزها مشکل ناترازی انرژی و احتمال تغییر قیمت بنزین به عنوان خبر اصلی در آمده است.

بر خلاف این که دولت چهاردهم و مجلس هر نوع افزایش قیمت حامل‌های انرژی را نادرست می‌دانند، اما تحلیل‌گران معتقدند که کسری بودجه و بحران انرژی در کشور به یک چالش بزرگ برای دولت تبدیل گشته است.

برخی از تحلیل‌گران معتقدند که برای حل این ناترازی نیازی به تغییر قیمت بنزین نیست و می‌توان گزینه‌های دیگری را بررسی کرد.

در این باره، مصطفی شریف، استادیار اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، در مصاحبه‌ای با ایلنا بیان کرد: «چنانچه سیاست‌های فعلی ادامه یابد، تورم در حدود ۴۰ درصد باقی مانده و نوسانات آن تغییر نخواهد کرد.»

برای ایجاد تغییرات واقعی، لازم است از خود دولت شروع کرد. بررسی مجدد هزینه‌های عمومی دولت ضروری است؛ بدین نحو که بودجه‌های ضروری حفظ و هزینه‌های غیرضروری حذف گردند تا منابع به مسائل مهم‌تری تخصیص یابند.

گران شدن بنزین در سال ۱۴۰۴ چه پیامدهایی برای مردم دارد؟

افزایش نرخ بنزین در ایران اثرات فراوانی بر جنبه‌های گوناگون اقتصادی و اجتماعی به همراه دارد. چند نمونه از این تأثیرات شامل موارد زیر است:

افزایش قیمت بنزین و تشدید تورم

گران شدن بنزین و افزایش تورم

تورم و افزایش قیمت بنزین

علاوه بر این، بالا رفتن قیمت سوخت به‌طور مستقیم بر میزان تورم اثر خواهد داشت. سوخت یکی از اصلی‌ترین عوامل موثر بر هزینه‌های تولید و انتقال در هر سرزمینی محسوب می‌شود.

در ایران، که با تحریم‌های اقتصادی و دشواری‌های مالی روبه‌رو است، هر تغییری در قیمت انرژی ممکن است باعث افزایش قیمت‌ها در بخش‌های دیگر شود.

ایران اکنون در مرحله‌ای از تورم بالا است و افزایش قیمت بنزین ممکن است این شرایط را تشدید کند.

بسیاری از اقتصاددانان معتقدند که بالا رفتن قیمت بنزین، به همراه عوامل اقتصادی دیگر، می‌تواند تورم را به سطوح خطرناک برساند و به شدت قدرت خرید مردم را پایین بیاورد.

افزایش قیمت بنزین و فشار به افراد کم درآمد

گرانی بنزین و فشار به اقشار ضعیف

بالا رفتن قیمت بنزین و اقشار کم درآمد

بالا رفتن قیمت بنزین بیشتر بر اقشار کم‌درآمد و متوسط تأثیر می‌گذارد، زیرا این افراد بخش زیادی از درآمد خود را به هزینه‌های سوخت و حمل و نقل اختصاص می‌دهند.

فشار اقتصادی ممکن است منجر به کاهش توان خرید و در نهایت کاهش سطح رفاه اجتماعی گردد.

افزایش قیمت بنزین و حمل و نقل

حمل و نقل و گرانی بنزین 

اثر افزایشی قیمت سوخت بر حمل و نقل: نخستین و شاید کلیدی‌ترین اثر افزایش قیمت سوخت، پیامد اقتصادی آن می‌باشد. با بالا رفتن هزینه‌های سوخت، هزینه‌های حمل و نقل خصوصی و عمومی نیز افزایش پیدا می‌کند.

این موضوع می‌تواند موجب تغییرات عمده در رفتار مسافران و شرکت‌های حمل و نقل گردد. اثرات اجتماعی افزایش قیمت سوخت نیز حائز اهمیت است.

این اثرات شامل تغییر در شیوه زندگی، الگوهای سفر و انصاف اجتماعی است.

افزایش قیمت بنزین و گازوئیل و کاهش آلودگی هوا

گرانی بنزین و گازوئیل و کاهش آلودگی 

بالا رفتن قیمت سوخت ممکن است اثرات خوبی و بدی بر محیط زیست داشته باشد. این تأثیرات می‌توانند به پاسخ افراد و سیاست‌های عملی گوناگون منجر شوند.

یکی از اثرات خوب افزایش قیمت سوخت، کاهش آلودگی جو است.

با کاهش به کارگیری خودروهای خصوصی و افزایش بهره‌برداری از حمل و نقل عمومی، سطح آلودگی هوا کاهش خواهد یافت.

کاهش آلودگی می‌تواند به ارتقاء کیفیت هوا و سلامت عمومی افراد در جامعه کمک کند.

همچنین افزایش قیمت سوخت به معنای افزایش مصرف سوخت‌های جایگزین است. افزایش هزینه سوخت‌های فسیلی منجر به افزایش مصرف سوخت‌های تجدیدپذیر و جایگزین خواهد شد.

این تغییر می‌تواند به کاهش وابستگی به انرژی‌های فسیلی و کم کردن انتشار گازهای گلخانه‌ای یاری رساند. کاربرد وسایل نقلیه برقی یا هیبریدی می‌تواند باعث کاهش آلودگی هوا و همچنین کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی گردد.

افزایش قیمت بنزین و واکنش‌های اجتماعی و سیاسی

در مواردی، بالارفتن قیمت بنزین سبب نارضایتی عمومی و شکل‌گیری اعتراضات اجتماعی می‌گردد. افراد ممکن است به تصمیمات اقتصادی دولت پاسخ‌های منفی دهند که می‌تواند منجر به ناآرامی‌های اجتماعی و سیاسی گردد.

گرانی بنزین و کاهش تولید

افزایش قیمت بنزین و کاهش تولید

صنایعی که به حمل و نقل وابسته‌اند، با بالا رفتن هزینه‌های تولید مواجه می‌گردند. این موضوع ممکن است موجب کاهش تولید و حتی بسته شدن برخی از واحدهای صنعتی گردد.

گرانی بنزین و تأثیر منفی بر بورس

کاهش سودآوری شرکت‌های وابسته به بنزین: شرکت‌هایی نظیر شرکت‌های حمل و نقل که به بنزین نیاز دارند، ممکن است با هزینه‌های افزایشی مواجه شوند، که این امر می‌تواند سودآوری آنها را کاهش دهد و در پی آن به افت ارزش سهامشان در بازار بورس منجر گردد.

رشد هزینه‌های تولید: بسیاری از صنایع و شرکت‌ها برای تولید و عرضه محصولاتشان به بنزین وابسته‌اند. افزایش قیمت بنزین ممکن است هزینه‌های تولید را بالا ببرد و در پی آن باعث کاهش سودآوری شرکت‌ها گردد، که این موضوع می‌تواند اثرات منفی بر ارزش سهام آنها ایجاد کند.

افزایش قیمت بنزین و گران شدن خودرو

بشیری عضو کمیسیون اصل نودم قانون اساسی در مجلس درباره احتمال افزایش قیمت بنزین و تأثیر منفی آن بر قیمت خودرو بیان کرد: «مسئله افزایش قیمت بنزین نه در دولت و نه در مجلس مورد بحث قرار دارد.

موضوع واردات بنزین سوپر و افزایش قیمت در این زمینه، به‌طور مستقل از مسأله تعیین قیمت بنزین است.

واقعاً تصمیمی برای بالا بردن قیمت بنزین وجود ندارد، ولی اگر زمانی این وضعیت پیش بیاید، قطعاً قیمت خودرو افزایش خواهد یافت و سایر کالاها نیز تحت تأثیر افزایش قیمت قرار خواهند گرفت.

 رابطه بین افزایش قیمت بنزین و گازوئیل و قاچاق سوخت

یک استاد دانشگاه و اقتصاددان بیان کرد: تفاوت قیمت بنزین در داخل و خارج از کشور، سبب ایجاد انگیزه برای قاچاق بنزین شده و بالا رفتن قیمت آن، کاهش قاچاق سوخت را به دنبال خواهد داشت.

علی سرزعیم در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه ۲ سیما بیان کرد: تفاوت قیمت بنزین در کشور و خارج از آن، موجب انگیزه قاچاق بنزین شده و نهایتاً به بروز رانت و فساد اقتصادی منجر می‌گردد.

او افزود: بنزین به‌عنوان یکی از منابع انرژی متعلق به همه افراد جامعه است، ولی عده‌ای نادرست از آن استفاده می‌کنند. افزایش قیمت بنزین به کاهش قاچاق سوخت منجر می‌شود و در نتیجه نفع آن به مردم خواهد رسید.

مشکلات گازوییل سهمیه‌ای 

علاوه بر گازوئیل آزاد که هم‌اکنون با قیمت ۶۰۰ تومان برای عموم قابل دسترسی است، سوخت سهمیه‌ای نیز وجود دارد که به‌طور ویژه به دارندگان کارت سوخت به قیمت ۳۰۰ تومان ارائه می‌شود.

این سوخت به عنوان منبع اصلی برای بخش‌هایی همچون حمل و نقل، کشاورزی و صنایع اساسی کشور، نقش کلیدی و حیاتی دارد. اما این سؤال مطرح می‌شود که آیا برنامه کنونی واقعاً می‌تواند تمامی نیازهای سوختی فعالان این حوزه‌ها را تأمین کند؟ 

حقیقت این است که در بسیاری از موارد، محدودیت‌های موجود در سهمیه‌های گازوئیل و دشواری‌های دسترسی به آن، به‌سادگی می‌توانند منجر به اختلالات در فعالیت‌ها و روندهای روزمره فعالان اقتصادی گردند.

این محدودیت‌ها ممکن است به‌ویژه در فصل‌های با تقاضای بالا و زمانی که نیاز به سوخت به طور چشمگیری افزایش می‌یابد، فشارهای قابل توجهی به این بخش‌ها وارد سازد. 

نوسان قیمت گازوئیل دولتی و مشکلات کامیون داران 

بهای گازوئیل دولتی برای وسایل نقلیه عمومی و حمل‌ونقل به مبلغ ۱۵,۰۰۰ تومان برای هر لیتر تعیین شد. این قیمت برای کامیون‌ها و وسایل نقلیه‌ای که مشمول سهمیه‌بندی سوخت بودند، قابل اعمال بود.

اما با این حال، کمبود و نوسانات بازار موجب شد که گازوئیل دولتی به آسانی و به مقدار کافی در دسترس نباشد و به همین خاطر، قیمت آن در بازار آزاد به طور قابل توجهی بالاتر از قیمت دولتی افزایش یافت. 

این تفاوت قیمت نه تنها قاچاق سوخت را در نواحی مرزی افزایش داده و فشار بیشتری به رانندگان وارد کرده، بلکه مسائلی نیز برای آن‌ها ایجاد کرده است.

به‌ویژه در مناطقی نظیر زاهدان، این وضعیت می‌تواند عواقب اقتصادی و اجتماعی مهمی به بار آورد. 

هزینه تولید هر لیتر بنزین و گازوئیل در ایران 

بر اساس قوانین بالادستی، ۴۰ درصد از درآمد ناشی از صادرات نفت خام به عنوان منابع بین‌نسلی محسوب می‌شود. با لحاظ تولید و قیمت نفت‌خام صادراتی ایران، این سهم در سال ۱۴۰۲ معادل ۷ سنت به ازای هر لیتر می‌باشد. 

با لحاظ کردن هزینه‌های ذکرشده و بر اساس داده‌های سال ۱۴۰۲، برآورد هزینه تولید تا خرده‌فروشی هر لیتر بنزین و گازوئیل به ترتیب ۲۰ و ۱۹ سنت می‌باشد که در صورت عدم احتساب سهم بین‌نسلی، هزینه به ۱۳ و ۱۲ سنت کاهش خواهد یافت. 

بر این مبنا، درصد هزینه‌های جاری در تولید بنزین و گازوئیل، ۴۷‌درصد و درصد هزینه‌های سرمایه‌گذاری ۱۷‌درصد می‌باشد.

محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور، اظهار کرده است که هزینه نهایی تولید هر لیتر بنزین برای دولت ۵۰ سنت (با احتساب قیمت دلار ۹۲ هزار تومانی، معادل ۴۶ هزار تومان) می‌باشد. این تفاوت ممکن است در آینده نیاز به تجدید نظر در قیمت‌گذاری بنزین را به وجود آورد. 

بر مبنای اطلاعات موجود، دولت فعلاً برنامه‌ای برای بالا بردن قیمت بنزین در سال ۱۴۰۴ ندارد. اسکندر مؤمنی، وزیر کشور، اظهار داشته است که تا کنون دولت هیچ تصمیمی برای بالا بردن قیمت بنزین و گازوئیل نگرفته است. 

علاوه بر این، محمد بهرامی، نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس، اعلام کرد که بر اساس برنامه ۱۴۰۴، هیچ گونه طرحی برای افزایش قیمت بنزین در نظر گرفته نشده است. 

در حال حاضر، هر زینت بنزین‌۰۰ هزار تومان به قیمت ۱۵ تومان و بن آزاد به قیمت ۳ تومان به فروش می‌رسد. بر اساس بیانات مقامات دولتی و نمایندگان مجلس، به نظر می‌رسد این قیمت‌ها در سال ۱۴۰۴ باقی بماند. 

مطالعه بیشتر